Una muna ay si Dolphy ang napunta sa Associated Broadcasting Corporation TV5 mula sa ABS-CBN.

Pagkatapos ay nabalitaan at napatunayang si Maricel Soriano ay inempleyo na rin ng kumpanya ng telekomunikasyon ni Manny Pangilinan at bago ang dalawang bituin ay si JC de Vera’y nagliban na rin ng bakod at kasama na ng mga ito mula sa GMA Network samantalang si Luchie Cruz-Valdez at Sheryl Cosim mula sa ABS-CBN ay nakipaglangkap na sa Channel 5 gayundin sina Ronnie Azurin mula sa Radio Philippines Network o Channel 9 at Paolo Bediones galing sa Channel 7 ay nasa Singko na rin samantalang nauna na sa kanilang lahat sina DJ Sta. Ana, Cherry Mercado at Patrick Paez at iba pang manggagawa mula sa Channel 2 at si Martin Andanar na nag-Channel 7 at nag-Channel 4 ay lumiban na rin ng bakod.

Kung si Chino Gaston nga at si Erel Cabatbat na nagsimula sa RPN bilang mga peryodistang nangangalap ng balita sa labas ay nagpunta na sa ABC subalit naiwan doon si Erel at napunta sa News and Public Affairs ng Siete si Chino.
Ngayon ay si Vilma Santos naman ang nababalitang kinukuha ni Manny para makasama sa kanyang imperyo.

***

Nagmula sa isang malapit na malapit kay Vilma ang istorya dahil nakipagmiting na anang aming espiya si Santos kay Pangilinan kamakailan sa isang restoran sa Rockwell sa Makati City na paboritong lugar ng aktres.

Milyung-milyong piso ang nakataya sa umano’y paglipat ni Vi sa Kapatid Network at pinaghalong public affairs show at entertainment-related program ang ibinibigay sa tinaguriang Star for All Seasons.

Nang-intriga pa nga ang aming espiya at sinabing inisnab ng TV5 si Nora Aunor pabor kay Ate Vi.

“Kasi, marami nang reyna sa ABS-CBN. Nando’n na sina Ai Ai de las Alas, Kris Aquino at Sharon Cuneta kaya sa TV5 si Vi. Solong-solo niya ang pagrereyna roon,” pakli n gaming espiya.

Mukhang tatanggapin ng aktres ang alok, ayon sa aming kausap samantalang nakatakda nang gumiling ang mga kamera ng Star Cinema, ang pampelikulang seksyon ng ABS-CBN Broadcasting Corporation, para sa isang pelikulang matagal nang inoohan ni Vilma pero naaantala pa gayong marami nang nag-aabang sa obrang isasapelikula niya.

Si Chito Roño pa rin ang direktor ng proyekto tulad nang unang plano pero isa ang suspense thriller ang paksa at pamamaraan ng pelikula.

At nito rin ang matagal nang nababalitang pagsasamahan nina Santos at Sharon.

“Kaya pala nagpapapayat na si Sharon,” wika ng aming espiya.

***

Nananabik na si Cuneta sa pagsama sa gobernadora ng Batangas at ngayon pa lang ay inihahanda na niya ang mga bagay na kakailanganin sa pagsasapelikula ng kanilang produksyon.

Masugid na tagahanga ni Vi si Shawie kaya naman gamay na gamay na nila ang kanilang mga sarili.

Magsundo ang dalawang aktres dahil sa molde ng kanilang pinagmulang pamilya at mga nakasama sa mahabang paglalakbay sa buhay sa lipunang ito.

Matagal-tagal na ring walang ginagawang pangmalaking puting tabing sina Vi at Shawie kaya naman inaabangan na ang pagtutunggali nila sa pinilakang tabing.
Sa Hunyo umano magsisimula ang pagsasapelikula nang wala pang titulong obra.

***

Nasa TV5 na rin si Aga Muhlach mula sa ABS-CBN at ang mga personalidad na sina John Estrada, Long Mejia, Roxanne Guinoo at iba pang mula rin sa Kapamilya Network.

Huwag ding kalimutang nasa laylayan na ng pantalon ni Pangilinan si Willie Revillame at iba pang may kaugnayan noon sa “Wowowee” na ngayon ay pinamagatan nang “Willing Willie.”

Balitang si Ramon “Bong” Revilla, Jr., ang isa sa mga senador ng bayan ay kinukuha na rin ng Channel 5 mula sa Kapuso Network.

Pati na rin si Gary Valenciano ay maugong na pinag-aagawan nina Manny at ng pamahalaan ng Dos.

Maugong din na si Gabby Concepcion ay lilipat na ng kanyang television studio dahil wala umanong ibinibigay na proyekto ang Channel 2 sa kanya, anang aming espiya.

Nang magdiwang kamakailan ng kaarawan si Willie ay isa si Gabby sa mga dumatal at bumati sa komedyanteng TV host at ngayon ay padrino ng dramatikong aktor kay MVP.

***

Hindi na nga bago ang rigodon de honor ng mga artista sa larangang ito ng aliw dahil noon pang panahon ng malalaking paktorya ng pelikula ay isinasapraktika na ito.

Parang hakbang at gawi ng sayaw na rigodon de honor ang paglipat-lipat ng mga bituin ng pinaglilingkurang korporasyon ng aliw.

At walang masama rito kung hindi ang nagpapasama lang ng desisyong ito ay ang mga tao lalo na ang mga apektado sa pasyang ito ng mga nagri-rigodon de honor.

Noon pa man, pagkatapos ng kontrata ni Susan Roces sa Sampaguita Pictures ay nag-rigodon de honor siya at nagtayo ng sariling pagawaan ng pelikula.
Si Amalia Fuentes ay nagkaroon ng problema sa kanyang kontrata sa Sampaguita Pictures dahil gumawa siya ng pelikula sa labas ng istudyo hanggang sa kalaunan ay nagtungo siya sa Lea Productions at gumawa ng pelikula roon.

***

Mula sa Regal Entertainment ay nagtungo si Snooky Serna sa Viva Films samantalang kung hindi man naglipat-bahay ay kinuha naman, nanghiram si Vic del Rosario ng artista kay Mrs. Lily Monteverde tulad ni Maricel samantalang pagkatapos na mapaso ang kasunduan sa Regal Films ay naging artista ng Viva Entertainment si Dina Bonnevie.

Samantala, si Vilma ay nagsimula sa telebisyon sa pamamagitan ng lumang ABS-CBN bago magdeklara ang diktador na si Ferdinand E. Marcos ng Batas Militar.

Nang mag-Martial Law at nang kamkamin ni Marcos ang mga ari-ariang komuniknasyon ng mga Lopez tulad ng ABS-CBN ay nangibang-istasyon si Santos dahil nagtungo siya sa Banahaw Broadcasting Company o BBC na gumamit ng channel na Channel 2.

Nagreyna si Vi sa kahariang ito at pagkatapos ay nag-rigodon de honor siya sa GMA Network.

Kapwa natagalan sa BBC at GMA Network, kinuha ng ABS-CBN ang Star for All Seasons at hanggang ngayon ay nakatali sa anang peryodistang pampelikulang si Art Tapalla ay sa hindi eksklusibong kontrata.

At ngayon, naghihintay ang mga pintuan ng TV5 para sa aktres.

Tumuloy naman kaya siya.

Abangan ang susunod na kabanata.

Pilar Pilapil

Pinagkaguluhan si Pilar Pilapil sa Gwangju City sa South Korea sa pagdaraos ng ika-12 Gwangju International Film Festival nang katawanin niya ang pelikulang “Leona Calderon” na siyang opening film ng pestibal.

Ayon kay Cho Pock-rey, ang Programming Supervisor ng 12^th Gwangju, wala pang pelikulang Filipino na nagbukas ng isang international film festival sa labas ng Pilipinas.

Maaaring naipalabas na sa mga world film event na tulad ng Cannes, Venice, Berlin, Brussels, Busan at marami pang pangunahin o hindi masyadong malalaking pestibal pero ang pagtatanghal ng “Leona Calderon” sa Gwangju ay kauna-unahan sa kasaysayan ng pandaigdigang paggawa at pagpapalabas ng pelikula.

Kaya naman ipinagmamalaki ni Pilar na siya ang abrelata ng ika-12 Gwangju filmfest at siya ay parang reyna ng internasyunal na show biz sa kanyang partisipasyon sa pagdiriwang.

***

Ang Gwangju Int’l Filmfest ay pagbibigay-pugay sa namayapa nang presidente ng South Korea na si Kim Dae-Jung na nakipaglaban sa military dictatorship ni Park Chung Hee.

Ang Gwangju film festival ay pagdakila sa kontribusyon ni Kim Dae-Jung sa paglaya ng Korea kaya naman ang paksa ng okasyon ngayong taong ito ay “Hope for Peace” at taunang pista ng mga pelikulang pandaigdig sa Gwangju ay pagtataguyod ng paggalang sa mga karapatang pantao, pagkilala sa kalayaan at demokrasya at pangangalaga ng kalikasan.

Paglakad pa lang ni Pilapil sa red carpet ng Gwangju ay gayon na lamang ang paghanga ng mga Koreyano at iba pang lahi sa aktres.

Masigabong palakpakan ang ipinasalubong kay Pilaring at sa delegasyon ng Pilipinas na kinabibilangan din ni Jowee Morel, ang kontrobersyal at nakakaintrigang Fil-Briton filmmaker at ni Andy Villalba, ang isa sa mga prodyuser ng obra.

Hindi pa man nagsisimula ang pagtatanghal ng “Leona Calderon” ay nagkislapan na ang mga kamera kina Pilar, Jowee at Andy.

Nakipagpiktyuran pa ang balo ni Kim Dae-Jung na si Lee Hee-ho kay La Pilapil.

Nagtalumpati rin ang maalamat na Filipinang aktres at ang kontrobersyal na direktor na pinasalubungan din ng masigabong palakpakan ng mga manonood kabilang ang matataas na opisyal ng gobyerno ng South Korea.

Ang isa sa mga kandidato sa pagkapresidente ng South Korea na si Jae In Moon ay nasa hanay rin ng mga manonood.

***

Lalo nang umapaw ang paghanga kay La Pilapil at sa kanyang proyekto nang matapos na ang pagtatanghal ng “Leona Calderon” na tungkol sa isang Overseas Filipino Worker (OFW) sa London sa loob ng tatlumpu’t limang taon bagamat natuklasan niyang may uterine cancer siya at ang kanyang problema ay kung uuwi pa siya sa Pilipinas para makapiling ang kanyang mga mahal sa buhay subalit mauubos ang lahat ng kanyang naipong pera sa ibang bansa o mananatili siya sa London para makapagpagamot siya nang libre pero siya ay nag-iisa at malungkot sa buhay.

Nagkagulo ang mga tao kay Pilar at nag-unahan silang makalapit sa aktres.

Nagpapirma sila ng awtograp at nakipagkuhaan ng litrato sa kanya.

Parang nasa alapaap si Pilapil ng mga sandaling ‘yon at siya ay isang bituing bumaba sa lupa sa South Korea para makibahagi sa kultura at kasaysayan nito bilang pakikiisa ng Pilipinas sa kapwa bansa sa Asya.

Hanggang ngayon ay hindi pa maalis sa kamalayan nina Pilapil, Morel at Villalba ang hindi makakalimutang karanasan sa Gwangju at ang walang patid na paghanga ng mga Koreyano sa kanilang tatlo at sa piyesang ipinalabas sa sinehan bilang opening film.

carmina-zoren wedding

Sa wakas ay ikinasal na sina Carmina Villaroel at Zoren Legaspi pagkatapos ng maraming taon ng kanilang pagkakaanak at pagsasama.

Sa isang sorpresang pagkakataon ay lumakad sina Carmina at Zoren sa harap ng dambana ng sakramento ng kasal sa Fernbrook Gardens sa Las Piñas City kung saan ang alam lang ni Villaroel ay may gagawin siyang isang komersyal na nangangailangan ng isang malapantasyang eksena kasama ang kanyang minamahal na si Legaspi.

Walang kamalay-malay ang aktres na magiging tunay na kasalan ang tagpo at wala naman talagang patalastas na gagawin.

Maluha-luha si Mina sa kanyang naranasan nang magkaabrisiyete na sila ni Zoren sa harap ng altar at alam na ng babae na ito ay tunay nang pag-iisang-dibdib.

***

Nakisama naman sa plano ang mga kambal ng mag-asawa na sina Cassandra at Maverick na ngayon ay kapwa labing-isang taong gulang na.

Mangiyak-ngiyak din sina Cassandra at Maverick kaligayahang nadarama ng kanilang ina pagkatapos na sila ay ianak na wala pang basbas ng pari ang pagsasama ng kanilang mga magulang.

Ngayon ay kumpleto na ang pagka-Kristiyano ng pamilya Legaspi sa ngalan ng kasal sa simbahan.

Romano Katolika ang mas pinili ni Zoren na paglagakan ng kanyang pagpapakasal kaysa sa nauna na niyang pagsanib noon sa Ang Dating Daan ni Bro. Eli Soriano.

Tutal naman ay Year of Faith ngayong taong ito kaya naman kahit na Katoliko sina Zoren at Mina ay puwede rin silang mga kapatid sa pananampalataya ni Bro. Eli.

Hindi nga ba’t noong magsyota pa sina Carmina at Rustom Padilla ay Saksi ni Jehovah naman ang relihiyon ng dalawa?

***

Matatandaan na ikinasal din sina Carmina at Rustom pero hindi nagtagal ay naghiwalay din ang dalawa.

Nagladlad na ngang tuluyan si Padilla at nagpakabading sa pamamagitan din ng pagsusuot ng pangalang BB Gandanghari bilang screen name.

Nang ikasal nga sina Zoren at Mina ay naghangad lang si BB na sana ay maging maligaya ang dalawa at ang mga anak nito.

Napawalang-bisa na rin ang unang kasal ni Villaroel kay Rustom dahil sa pagpapakababae ng huli at ang matagal na nilang hindi pagsasama.

***

Bagamat walang nagsasalita sa kapaligiran nina Mina at Zoren kaugnay sa pagpapakasal ng mga ito, parang sinasabi na mas mabuti ang pagpapakasal ng babae at lalaki kaysa naman ang paglagay sa tahimik ng dalawang parehong lalaki.

Tiyak na ang ipinagbubunyi ng karamihan sa mga tao ay ang pagsasanib ng mga kaluluwa ng isang babae at isang lalaki bagamat desimulado na may simpatya ang mga ito sa kalagayan ni Rustom bilang BB.

Awa lang ba ang madarama ng mga ito sa dating Padilla at ngayon ay Gandanghari na?

O pagsisikhay rin ng mga taga-lipunan na madarama rin ng isang tulad ni BB ang pagtatamasa ng kaligayahan kasama ang isang kapwa kasarian.

Sa isang konserbatibo at Katolikong lipunan na tulad ng Pilipinas, ang pagpapakasal ng dalawang lalaki o dalawang babae ay isang matinding pagsubok sa kalayaan ng kaisipan ng bawat nananampalataya.

***

Mas malamang kaysa hindi ay kusang nagplano na si Zoren na makasal na sila ni Mina para mas malinaw at mas makinis ang kanilang pagsasama at maging huwaran ng isang Katolikong pananalig.

Tipikal na mga mamamayan sina Legaspi at Villaroel at umaangkas sila sa kung ano ang takbo at kaayusan ng lipunan.

Malayo sila sa pagbangga sa tradisyon tulad ng pagkontra sa agos ng noon ay si Rustom Padilla.

Establisimiyento sina Zoren at Carmina samantalang naghahanap ng bagong katotohanan na magpapalaya sa lipunan ang pakay ni BB.

Dalawang puwersang magkalayo pero may tendensiyang maging mapag-ugnay ang kina Legaspi at Villaroel, sa isang banda at ang kay Gandanghari, sa isang panig.

Gayunman, bibilang pa ng maraming dekada ang proseso ng kanilang pagtataguyod sa pagkakamit ng kaligayahan ng bawat nilalang kung sila ay kabahagi ng dalawang nagtutunggaling puwersa na may mga komposisyon at kumpigurasyon ng marami pang mga kakabit na element.

The 38th Metro Manila Film Festival

Kailan man at saanman, may tunggalian kahit sa daigdig ng pelikula para ipakita ang dayalektiko ng buhay.

Hindi napupuwera ang 2012 Metro Manila Film Festival Philippines.
Ang pampayong na organisasyon ay ang Metro Manila Development Authority na siyang namamahala at komukontrol sa mga kaganapan ng taunang pista ng pelikulang Pilipino.

Kaya ito ay pulitikal din.

Pang-ekonomiyang pulitika na idinadaan sa kultura upang ilangkap sa panlipunang istruktura ng ating pang-araw-araw na buhay.

Kasalukuyan ngang ginaganap ang ika-38 Metro Manila Film Festival Philippines.

Ang unang layunin nito ay makapaghandog ng purung-purong pelikulang lokal sa loob ng halos dalawang linggo.

Gayunman, bukod sa iba pang adhika ng pestibal, ang isa pa rin sa mga layon ng okasyon ay makapaglikom ng pondo para sa MMDA at sa mga proyekto nito.

***

Mula noong 2010 ay may New Wave nang kategorya ang taunang pestibal bukod pa sa walong opisyal na kalahok sa pagdiriwang.

Karaniwang digital ang porma ng New Wave mula sa paggawa nito hanggang sa pagpapalabas samantalang nagmumula sa 35mm ang karamihan sa walong pelikulang kung bansagan ay gawa ng malalaki at mapeperang produksyon.

Gayunman, sa pagtatanghal ng walong obra ay nasasalin na rin ang mga ito sa tinatawag na Digital Cinema Package o DCP na siyang nag-iimbak ng pelikula para ibuga sa telon sa loob ng sinehan.

Nakakatipid ang mga prodyuser sa paggamit ng DCP kaysa naman sa karaniwan at tradisyunal nang celluloid o ‘yong rolyo-rolyong negatibo na pinapasan o ibinibisikleta ng mga tinatawag na lagarista sa bawat sinehan para eksakto sa oras ang pagpu-project ng mga ito sa iskrin.

Kung daan-daang libong piso ang nagagastos ng mga prodyuser sa paggamit ng rolyo-rolyong reproduksyon ng negatibo na nakapulupot o nakasilid sa loob ng bilog na lata, humigit-kumulang lang sa P10 hanggang P20 libong piso ang nagagasta sa paglipat sa DCP ng bawat pelikula na pareho o mas mataas pa ang kalidad sa negatibo.

Kahit itanong ninyo kay Ramon “Bong” Revilla, Jr., ang isa sa mga katibong senador at artista ng bansa na prodyuser ng Imus Productions na isa sa mga gumawa ng “Si Agimat, si Enteng Kabisote at si Ako”—bukod pa sa OctoArts Films at M-Zet Productions—na mas nakakamura sa DCP kaysa mga rolyo ng kinopyang pelikula.

Sa dinami-dami ng mga sinehan sa buong Pilipinas, milyun-milyon ang puwedeng gastusin ng mga prodyuser kung ang negatibo pa ang gagamitin sa pagtatanghal.

Nagsasanib sa teknolohiya ang mga kulang sa budget—hindi ibig sabihin ay independent at ang may kaya o mayayamang prodyuser.

***

May walong kalahok sa 2012 MMFFP na kinabibilangan ng bukod sa pelikula nina Bong at Vic Sotto ay may “Thy Womb” ng Centerstage Productions; “Sisterakas” ng Star Cinema; “One More Try” ng Star Cinema at Viva Entertainment; “The Strangers” ng Quantum Films; “Shake, Rattle & Roll 14” ng Regal Entertainment; “Sosy Problems” ng GMA Films at “El Presidente The General Emilio Aguinaldo Story” ng Scenema Concept International.

Samantala, sa ilalim naman ng New Wave category ay may “Ad Ignorantiam” ng Quantum Films sa direksyon ni Armando “Bing” Lao;’ “In Nomine Matris” ng Hubo Productions na pinamamahalaan ni Will Fredo; “Grave Hunters” ng Paper Boat Pictures na idinirek ni Tyrone Acierto; “Gayak” ng Pro.Pro Artist and Advertising sa direksyon ni Ronaldo Bertubin at ang “Paglaya sa Tanikala” ng  Kuwentista Productions, Inc. sa direksyon ni Michael Angelo Dagñalan.

***

Inaakusahan na walang katuturan, predictable, formula ang mga pelikulang gawa ng mga pangunahing movie studio at ang mga tinatawag na independent o indie ay may sinasabi o makabuluhan.

Gaano nga ba katotoo ang ideyang ito?

Dahil marami ring mga tinatawag na indie na wala ring ibig sabihin.

Hindi rin naman tatanggapin ng mga sinasabing “mainstream” filmmakers na “formula” sila o walang binatbat ang mga trabaho nila kahit na may mga pamantayan pa.

O tanggapin man ang ganitong konsepto ay sasabihing “hala, formula na kung formula, sa inyo na ang mga award at papuri ng mga kritiko at sa amin na ang box-office o kita sa takilya.”

Pero paano naman ang kapakanan ng mga tao o ng publiko?

Kailangang may matutunan o eduksyunal naman ang isang pelikula o sa isang matindi at nakakagulantang na katotohanan—ang pelikula ay kailangang magbago ng pangit at walang katarungang lipunan.

***

Ito ang tunggalian ng mga pelikula ng kung anu-anong pakulo at mga persuwasyon.

Pero ang New Wave ay talaga bang maituturing na kapuri-puri at nagtataguyod ng katotohanan at mapagpalayang sining?

At ang walo nga bang pelikula ay pulos eskapista lamang?

O ito ba ang dapat na sukatan?

Kailangan bang may New Wave o may komersyal na mga palabas lamang?

O wala dapat katawagan bastat ang lahat ay pelikula lamang, mga produktong kultural na may mga iba’t ibang katangian—masama man o mabuti para sa kanyang buhay—na makakamtan ng isang mamamayan o konsyumer.

Isa si Madam Suzette Arandela sa mga sikat at may pinakamataas na batting average, ayon sa mga taga-GMA Network kung saan madalas maging panauhin ang manghuhula sa mga palatuntunang pantelebisyon nito.

Narito ang kanyang mga prediksyon para sa 2013 sa iba’t ibang isyu at lugar sa mundo lalo na sa Pilipinas at sa mga tao at larangan dito:

“Magiging maganda ang takbo ng ekonomiya ng Pilipinas dahil mababago ang pangit na image ng ating bansa. Maraming trabaho ang darating dahil sa pagbubukas ng mga karagdagang pabrika, mall at social networking center dahil maraming mag-i-invest dito.

“Kaya lang, dapat mag-ingat ang ating mga kababayan sa pyramiding dahil marami pa rin ang maloloko ng ganitong sistema sa taong 2013.

“Magkaka-bank run sa isang maliit na bangko sa Kamaynilaan.

“Lalakas ang real estate business sa Pilipinas kung ikukumpara sa ibang bansa.”

***

“Ang masusuwerteng negosyo ay pagkain, consultancy, law firm, security agency, spa, travel, fashion design, call center, herbal medicine at mga beauty products.

Magulo at mabagal pa rin ang usapin sa Scarborough Shoal. Hindi pa ito maso-solve dahil matigas ang China at nais makuha nang buungbuo ang Spratly Island.

“Maganda ang usaping pangkapayapaan sa pagitan ng Moro Islamic Liberation Front at ng gobyerno ng Pilipinas bagamat hindi rito sasali ang Moro National Liberation Front.

“Hindi naman problema ang insurgency sa taong ito bagamat may mga protesta pa rin sa hanay ng mga makakaliwang grupo.

“Tataas ang value ng dolyar sa unang bahagi ng Enero pero katamtaman lang.

“Mag-aagawan pa rin sa number one slot ang dalawang malalaking TV network, ang ABS-CBN at GMA Network at susundan naman ng TV5 pero lalakas din ang Radio Philippines Network at Intercontinental Broadcasting Corporation.

“Samantala, patuloy pa rin ang katigasan ng ulo ng North Korea sa pagpapalipad ng missiles bagamat hindi magtatagumpay at hindi rin ito magiging sanhi ng digmaang pandaigdig.”

***

“Mabagal pa rin ang pag-angat ng ating local showbiz industry sa 2013 but may mga pelikulang kikita at magiging top grosse. Papatok pa rin ang mga telenovela mula sa ibang bansa.

“Lalakas pa rin ang Filipino indie films sa ibang bansa ngunit mahina sa sarili nating bansa.

“Love stories, comedy at fantasy pa rin ang papatok sa takilya.

“Samantala, magluluksa pa rin ang industriya ng pelikulang Pilipino sa pagpanaw ng isang veteran actress, isang direktor at isang aktres nang dahil sa karamdaman.

“Isang batang aktor ang mai-involve sa isyu ng droga na ikagugulat nang marami dahil magtataka sila kung paano ito naging sugapa sa bawal na gamot.

“Isang suicide ang magaganap sa showbiz.

“Maraming bagong mukha ang ilulunsad sa larangan sa pamamagitan ng talent search at isang love team ang mabilis na sisikat at mag-aakyat ng maraming salapi sa producer.

“Patuloy pa rin ang rigodon ng mga artista sa paglipat sa tatlong malalaking kumpanya ng telebisyon.

“May mga hiwalayang magaganap at mabubuntis ang isang batang aktres.

“May isang espesyal na pagpapahayag ang isang celebrity ng kanyang pagpapakasal sa 2013.”

Kung nais ninyong magpakonsulta kay Madam Suzette, i-text o tawagan lang siya sa 09052439724.

The 38th Metro Manila Film Festival

Masyado nang maalingasngas ang nakaraang 2012 Metro Manila Film Festival Philippines sa kaso ng mga parangal at paghakot sa takilya ng mga opisyal na kalahok sa pestibal na ito.

Walo ang kasali sa una nang nakagisnang pista ng pelikulang Pilipino tuwing Disyembre samantalang tatlong taon lang ang nakakalipas kung kailan inilunsad ang kategoryang New Wave para sa mga itinuturing na “independent” o “indie” na ewan kung bakit may klasipikasyon pa samantalang pare-pareho lang namang pelikula ang mga ito.

Gayunman, lima ang kasali sa New Wave category na ipinalalabas isang linggo bago mag-Pasko pagkatapos naman ay ang walong pelikula ang itinatanghal.

Sumapit hanggang ika-8 ng Enero, 2013 ang pagpapalabas ng walong pelikula na kinabibilangan ng “Sinapupunan (Thy Womb)” ng Centerstage Productions sa direksyon ni Brillante Mendoza, “Shake, Rattle & Roll 14” ng Regal Entertainment sa pamamahala ni Chito Roño; “Sosy Problems” ng GMA Films sa direksyon ni Andoy Ranay; “El Presidente The Emilio Aguinaldo Story” ng Scenema Concept International na idinirek ni Mark Meily; “Si Agimat, si Enteng Kabisote at si Ako” ng M-Zet Productions, OctoArts Films at Imus Productions sa direksyon ni Tony Reyes; “Sisterakas” ng Star Cinema at Viva Entertainment na pinamahalaan ni Wenn V. Deramas; “One More Try” ng Star Cinema sa direksyon ni Ruel Bayani at “The Strangers” ng Quantum Films sa pamamahala ni Lawrence Fajardo.

Noon namang bago mag-Pasko, mula ika-18 hanggang ika-24 ng Disyembre ay itinanghal sa mga sinehan ang “Ad Ignorantiam” ni Armando “Bing” Lao, “Paglaya sa Tanikala” ni Michael Angelo Dagñalan, “Gayak” ni Ronald Bertubin, “In Nomine Matris (In the Name of the Mother”” ni Will Fredo at “The Grave Bandits” ni Tyrone Acierto.

***

Ginawaran ng mga parangal ang mga natatangi at sinukat naman ang birtud ng bawat lahok sa takilya.

Nangunguna sa box-office ng Magic 8 ang “Sisterakas” samantalang kalat-kalat naman ang pinagmulan ng mga parangal mula saw along pelikula.

Pero bakit parang hindi intresado ang mga tao sa loob at labas ng showbiz sa mga nangunguna sa takilya sa New Wave samantalang opisyal din naman ang pagtatala ng mga ulat na pinansiyal dito sa mga sinehan?

Ito kaya ay dahil alam na ng mga kinauukulan na wala pang merkadong malawak at malaki ang New Wave?

Sumasakay lang ba ang MMFFP sa uso at sa kapangyarihan ng New Wave cinema kaya may puwang ito sa pestibal para sabihing sinusuportahan nito ang malalayang manggagawa ng pelikula at sakali at kumita na o kaya ay panoorin ito ng mas nakararaming publiko ay mas lalawak ang papel ng organisasyon sa kabuluhan ng pelikulang hindi tipikal bilang industriya?

Bakit hindi tulungan ng MMFFP na ibenta nang agresibo ang mga New Wave sa paglalagay ng anunsyo ng mga ito sa telebisyon, radyo, pahayagan, magasin at iba pang midyum?

Bakit hindi sila maglaan ng pera sa advertising nito?

Dahil kung tutulungan din ng mga higanteng marketing group ang New Wave na maitinda sa mas nakakaraming Pilipino ang mga produkto nito ay tiyak na marami ring manonood ng mga ito.

Kahit na mataas ang presyo ng mga patalastas sa malalaking istasyon ng telebisyon, kung maglalaan lang ng budget sa promosyon ng New Wave, makakamtan ang isa pang pangako ng pelikula para sa pagmumulat sa sambayanan.

Pero hindi prayoridad ng MFFPP ang pagtitinda nang matindi sa New Wave dahil ang pinagkakaabalahan lang ay ang Magic 8 na tampok na mga pelikula.

Sayang.

Magmumula rin sa gobyerno—at ang MMFFP ay nasa ilalim ng pamahalaan—ang ikapagtatagumpay ng mga pelikula.

***

Nakatutok lang sa Magic 8 ang mas malaking porsyento ng advertising at promotion ng MMFFP at katuwang pa rito ang kooperasyon ng malalaking produksyon na may kasosyong malalakas at matitindi sa dami ng mga parukyano na mga istasyon ng telebisyon.

Pelikula ring Filipino ang New Wave at repleksyon ito ng tunggalian ng mga paaralan ng mga kaisipan sa lipunang nagbabanggaan ang mga interest at ideya para sa kung kani-kaninong kapakanan, karaniwan ay sa kagalingan ng iilan.

Kung puwede nga ay huwag nang tawaging New Wave ang mga pelikulang nasa ilalim nito kundi pelikula lang.

Kahit na sabihing marketing din ang paggamit ng pangalan at tatak na New Wave, mas kapana-panabik na tawagin na lang silang lahat na pelikula mula kay “Enteng Kabisote” hanggang sa usapin ng hustisya sa obra ni Armando Lao.

***

May mungkahi nga si Mike Feria, kilala rin sa tawag na Mauro Tumbocon, Jr., isang doktor na medikal at nakabase sa San Francisco, California pero patuloy na nagtataguyod ng pelikulang Pilipino.

Si Mike ay orihinal na tagapagtatag ng respetadong Young Critics Circle (YCC) na nagsimula sa Kritika.

Dati ring kasapi si Feria ng kagalang-galang at pinaniniwalaang Manunuri ng Pelikula Pilipino (MPP).

Ayon kay Mauro, panahon na para alisin sa Metro Manila Development Authority ang MMFFP at ilipat sa pribadong grupo na mamamalakad nito.

Sa gayon, ani Tumbocon, maiiwasan ang subhektibo, kuwestyunable at maalingasngas na resulta sa pagpaparangal sa awards night kabilang ang iba pang aspeto ng pagdiriwang.

***

Bakit hindi ipaubaya sa MPP ang MMFFP dahil subok na sa kredibilidad ang Urian?

O kaya ay sa YCC na nagkamit na rin ng kredibilidad sa paglipas ng panahon?

Ang mga ganitong organisasyon ang dapat mamalakad sa mga gawaing panshowbiz kabilang ang pestiba ng mga pelikula.

Nasukat na ang mga pilosopiya ng mga miyembro nito sa pag-uri sa pelikula kaya may pag-asang umunlad at pangalagaan ang industriya ng pelikula para sa pagtangkilik sa sambayanan.

Leona Calderon

Aligaga ngayon si Pilar Pilapil sa pagtitinda ng kanyang pelikulang “Leona Calderon” ng Filmmakers Entertainment nila nina Jowee Morel, ang kanyang direktor at isa pang prodyuser, si Andy Villalba.

Sa pagitan ng taping ng kanyang “Ina Kapatid Anak” para sa ABS-CBN, nakikipagpulong si Pilar kay Vic del Rosario, ang may-ari ng Viva Entertainment para sa maayos na pagtatanghal ng pelikula.

Binili na kasi ng mga del Rosario ang obra ni Jowee na tumatalakay sa isang Overseas Filipino Worker sa London na nagtatrabaho sa siyudad na ‘yon sa loob ng tatlumpu’t limang taon pero biglang natuklasang may karamdaman siyang uterine cancer.

Ang tanong ay uuwi ba si Leona Calderon sa Pilipinas para magpagamot samantalang mauubos ang kanyang mga inipong pera pero makakapiling naman niya ang kanyang mga mahal sa buhay o mananatili siya sa London para sa kaukulang libreng medikal na pangangalaga bagamat malayo siya sa mga mga minamahal?

***

Nagkaroon ng premiere showing ang pelikula ni Pilapil sa Gateway Cinema 1 kamakailan na dinaluhan ng mga kritiko, peryodista, kapwa bituin at mga kasamahan sa trabaho ni Pilar.

Dumalo sina Morel at Andy sa okasyon at matagumpay ang pagdiriwang.

Ayon kay Bibsy Carballo, isang beteranang peryodistang pampelikula, nakakaantig ang pelikula at ang pagganap ni Pilapil sa kanyang papel.

Ang sabi naman ni Jess Evardone, kapwa artista ni Pilar ay “hindi ko akalaing gano’n ka-intense ang pagganap ni Pilar. Hindi ko akalain na kayang-kaya niya ang gano’ng papel.”

Pati ang mga taga-Movie and Television Review and Classification Board o MTRCB ay naghohosana kay La Pilapil: “It’s an immortal acting for her.”

Dumalo sa premiere night ang anak ni Pilar na si Pia Pilapil kasama ang asawa nitong bulag na modelong si Gerry Gonzalo at ang kanilang mga anak.

Nandoon din ang mister ni Pilar na si Pastor Bernie Peñas, ang aktres na si Liza Diño, ang mga direktor na sina Nick Lizaso at George Vail Kabristante, ang tenor at aktor na si Miguel Castro, ang aktres na si Deborah Sun gayundin ang mga peryodistang pampelikulang sina Zaldy Rolex, Arthur Quinto, Ricky Calderon, Dennis Adobas, Anthony Solis, William Reyes, Danny Vibas at JC Nigado.

***

Kahit ang mag-amang Vic at Vincent del Rosario, Jr. ay panay ang papuri kay Morel sa paggawa ng pelikula.

“It’s already a classic,” pahayag daw ni Vincent,

Kaya naman hindi na nagpatumpik-tumpik ang mga del Rosario sa pagbili ng karapatang pagmamay-ari sa obra sa pagpapalabas sa mga sinehan.

Gayunman, iba pa rin ang pagbili nito para sa telebisyon, para sa video, para sa iba pang pamamaraan ng pagmamay-ari.

Basta’t ang napagkasuduan pa lang ngayon nina Pilar, Jowee at Villalba ay ang pagpapalabas ng Viva Entertainment sa pelikula sa mga sinehan

***

At alam ba ninyong ikinontrata na ni Boss Vic sina Pilar at Jowee sa ilalim ng kanyang produksyon?

Kaya Viva Films artists na sina Pilapil at Morel.

May nakalaan nang mga proyekto ang Viva Entertainment sa dalawang alagad ng sining.

May binanggit nang teleserye si Vic kay Jowee na gagawin sa kumpanya para ipalabas sa TV5 kaya naman nananabik na ang Fil-Briton filmmaker na makapagtrabaho sa organisasyon.

Nasa Bali, Indonesia pa lang ngayon si Morel para sa kanyang bakasyon kasama ang isa pa niyang kaibigan at prodyuser, si Simon Luckin.

Tatlong linggo ang gugugulin nina Jowee at Simon sa Bali pero ayon sa direktor, anumang oras na ipatawag siya ng Viva Entertainment sa anumang gawain tatapusin niya ang kanyang bakasyon grande para makapagtrabaho.

Samantala, sa Marso na ang pagtatanghal ng “Leona Calderon” at kinakabahan na sina Pilaring, Jowee at Andy sa kalalabasan ng obra sa takilya at sa mga kritiko.

Hindi man ako nagtapos ng Journalism o Peryodismo dahil Panitikan at Teatro ang mga kurso ko sa kolehiyo at graduate school, sa humigit-kumulang sa tatlumpu’t anim na taon naming pagiging peryodistang pampelikula, marami na rin kaming natutunan at naintindihan sa larangan ng peryodismo sa pahayagan, magasin, komiks, radyo, telebisyo o ang multimedia o kaya naman ay ang makabagong lagusan ng impormasyon, ang new media o social media tulad ng sa computer na webcast, online news, Facebook, Twitter, Instagram at marami pang iba.

Ang balitaan sa anumang sangay ng media ay mahalagang sangkap sa pang-araw-araw na buhay ng mga tao, ng mga Filipino, sa buong daigdig.

Lalo na ngayon na importante na at napakarami nang nanonood ng mga TV news dahil sa “binakya” o ginawang pang-masa o kaya naman ay ginawang popular ang pambalitaang midyum na humahalina ng iba’t ibang sektor ng lipunan, mas nagiging makabuluhan ang pananaw sa balita at ang kahulugan ng mga ito sa ating pang-araw-araw na buhay.

Ang isa sa nakapagpauso at nakapagpalakas sa ratings sa balita ay ang madadramang pagsasahimpapawid ng mga kaganapan o kaya naman ay ang pagsasahog ng mga balitang pampelikula at iba pang pag-igpaw sa tradisyunal na pamamaraan ng pagbabalita sa telebisyon at radyo.

***

Oo nga’t napag-aralan sa mga eskuwelahan na ang mga katangian ng balita ay ang napapanahon, malapit sa buhay ng isang lugar, may kahalagahan sa pambansang kalagayan, naiiba at iba pang mga pamantayan para ang isang ulat ay maglanding sa pang-ulo o kaya naman ay sa ikalawang linya o importansiya ng headline o kahit na sa loob ng mga pahina o sa mga sumusunod na bahagdan ng pagkakahalayhay ng mga ulat.

Marami pa ring konsiderasyon kung bakit ang isang balita kahit na hindi sumusunod sa mga napag-aralang pamantayan sa balitaan ay mahalaga at kailangan.

Ang nakakalungkot ay hindi na wari nagbabago ang estilo at nilalaman ng mga balitang pantelebisyon sa kasalukuyan.

Parang panahon pa ni Mahoma ang pagsukat sa kung ano ang dapat na ibalita at ano ang dapat hindi.

***

Pag may bagyo, naku, bagyo lahat ang kaugnay na mga istorya.

Hindi naman ibig sabihin ay hindi mahalagang ibalita ang bagyo at ang mga epekto nito sa isa o higit pang lugar o sa isa o higit pang mga tao o mga bagay, may buhay man o wala.

Pero pagkarami-rami pa ring balita sa himaymay ng lipunang Filipino na hindi nabibigyan ng panahon o espasyo sa TV o radyo o maging nang wastong pagtutok at pagtalakay.

Halimbawa ay ang mga piket at pagkilos para sa pag-angat ng pang-ekonomiyang kalagayan ng bawat Filipino.

Kung isinasaalang-alang ng dyurnalismo na ang pambansang kalagayan ay mahalagang ibalita, ang paghahanapbuhay ng mga tao para sa kanyang sarili, sa kanyang mga minamahal ay katumbas na rin ng pagkandili sa pambansang interest pero ang dami-daming mga kaulat-ulat o kabali-balita sa mga pabrika, upisina o anumang pagawaan o lugar ng paggawa ang maaring balita—pangit man o maganda.

***

Kung ang pamumuhay na pang-araw-araw sa pamamagitan ng paggawa at pag-ani ng kita mula rito para sa ikabubuhay o pagdurugtong o subsistensiya ay ang pangangalaga sa bawat mamamayan upang umunlad ang sambayanan at ang pambansang kondisyon, ang hanay ng paggawa ay isang matingkad at malusog na larangan na kakikitaan at panggagalingan ng mga balita sa TV.

Pero kung anu-ano lang ang ibinabalita dahil ang mga istasyon naman ng telebisyon ay umaasa rin sa mga kumpanya para sa patalastas kaya ang mga problema sa pagawaan na may kaugnayan sa naglalagay ng mga ads sa TV ang siyang ibabalita, halimbawa’y mga reklamo laban sa maliit na suweldo o kawalan ng karapatang pantao sa paggawa, tiyak na hindi na lalanding sa espasyo ang kuwento kahit lehitimong balita pa ito.

Kaya paano sasabihing ang mga balita sa TV ay patas o walang kinikilingan?

***

Mahahalaga rin ang mga balita tungkol sa bagyo, sunog, delubyo, baha, demolisyon at iba pa pero ang mas malalim at kumikilatis na mga talakayan at balitaktakan ay mahalaga para lalo pang mas mahalaga ang balita para sa makatarungang pagkiling sa mga apektado ng mga kalamidad o iba pang krisis.

Tulad ng karamihan sa mga pelikula, soap opera sa telebisyon at iba pang sining, ang balitaan sa Pilipinas ay kadalasan ay eskapismo at nakabaling lang sa naghaharing-uri sa pagpapatakbo ng negosyo ng media.

Maraming pag-asawahan sa showbiz pero isentro muna natin ang diskusyon sa dalawang pareha—kina Sunshine Cruz at Cesar Montano at Maita Sanchez at ER Ejercito.

Kapwa may naunang asawa sina Cesar at ER, kay Montano, isang hindi taga-showbiz at kay Ejercito, isang dating modelo at mutya ng kariktan, si Emma Rose Policarpio.

Parehong may anak sa una sina Buboy at ER (Emilio Ramon o Jeorge Estregan) bagamat namatay ang sa una at buhay na buhay ang sa ikalawa.

Samantala, parehong dalaga nang pakasalan ng dalawang aktor ang dalawang aktres.

***

Halatang hindi naging mabunga at maligaya ang naunang relasyon nina Cesar at ER kaya nakatagpo sila ng kanilang ihaharap sa dambana sa malaon at madali.

Kapwa dumaan sa mga pagsubok ang mga naunang ugnayang romantiko nina Montano at Ejercito at humantong sa hiwalayan.

Ngayon naman ay hindi pa nalulusaw ang pagsasama ng dalawang tambalan bagamat inuulan din ng mga agam-agam at paghamon.

Ngayon nga ay heto si Sunhine na bagamat ang sabi ng kanyang talent manager na si Alfie Lorenzo ay bumalik na sa kanilang tahanan ni Montano ang aktres ay dumaan ang unos at nag-alsa-balutan ang aktres, isinama ang kanyang tatlong anak na babae at panandaliang nanirahan sa isang condominium.

Ito ay dahil sa pagpasok sa eksena ng pribadong buhay nina Buboy at Shine ang isang bagitang aktres na nagngangalang Krista Miller.

***

Sino si Krista Miller?

Si Krista Miller ay isang bagong talento na kasama ni Cesar sa paggawa ng isang obra tungkol sa alkalde ng Maynila na si Alfredo Lim.

Sa agos ng pagsasama nina Krista at Cesar sa likod at harap ng kamera ay may namuong pagtitinginan sa dalawa na kung tutuusin ay pangkaraniwan sa mga nagkakasama sa showbiz pero ang ikinainis ni Cruz ay nang malaman sa mga makabagong lagusan ng impormasyon tulad ng Twitter at Instagram na ang kanya mismong mga regalo sa mister ay napupunta sa sinasabing starlet.

Nakakapagparebelde ang ganitong mga kaayusan sa katawan ni Sunshine at nagmumula pa sa ibang babae, kay Krista ang mga ebidensiya ng pagdududa niya kay Buboy.

***

Ideyal pa namang partner sina Cesar at Sunshine sa pulitika ng buhay, pulitika ng showbiz at pulitika ng pulitika.

Bagamat walang opisyal na deklarasyon ngayon si Montano ng kandidatura sa anumang posisyon, malaki ang papel na ginagampanan ni Sunshine sa departamentong ito bagamat dalawang beses nang nabibigo si Buboy sa kanyang pagtakbo sa puwesto sa gobyerno.

Sakali at nagwagi si Montano sa mga nakaraang eleksyon, tipikal na misis ng isang pulitiko si Cruz.

Marahil ay hindi pa pinagkakasya si Buboy ng kanyang kapalaran at naturalismo na manalo sa halalan kaya bitin pa siya sa larangang ito.

***

Pero dito naman nakopo nina ER at Maita ang kapangyarihang lokal at rehiyunal dahil gobernador ng Lalawigan ng Laguna ang lalaki at alkalde naman ng Pagsanjan ang babae, ang dating posisyon na pinagmulan ng kanyang esposo sa pulitika.

Kahit na nagrereklamo si Sanchez sa kawalan ng panahon nila sa isa’t isa bilang mag-asawa, nag-uumapaw naman sila sa kapangyarihan kaya tinitiis na lang nila ang pisikal na kasalatan sa oras ng pagsasama bagamat madalas pa rin silang magkita.

Ipinabago na nga ni Ejercito ang isang dating luklukan ng ama ng probinsiya sa kapitolyo ng Laguna sa Sta. Cruz.

Ayon nga sa isa sa kanilang mga kawaksing babae, “dating bodega lang ito sa panahon ni Governor Ningning Lazaro” pero ipinaremodel ni ER at dito na siya nag-uupisina.

May isa ring tanggapan si Maita sa tagiliran ng gusali.

Para ngang palasyo ng dating ng santuwaryo nina ER at Maita at palasyo rin ang taguri rito ni Sanchez, ayon sa kanilang kaibigan na si Zeny Marcelo-Poe, asawa sa turing ng namayapang action star at kapatid sa ama ni Fernando Poe, Jr. na si Conrad Poe.

Kung titingnan ay simple ang timpla ng pag-asawahang Sanchez at Ejercito pero dahil komplikado nga ang pulitika, komplikado rin ang kaayusan nito sa maraming pananaw.

Tipikal na unang ginang din si Maita sa namamalakad ng asawa pero ang poder ay nangangailangan nang hindi tipikal na pangangasiwa tulad rin ng pamamahala sa produksyon ng isang disin sana’y napapanahong pelikula.

Anne Hathaway, Jowel Morel

Hanggang ngayon ay usap-usapan ang panayam na isinagawa ng Filipinong peryodistang pampelikula na si Ricardo F. Lo, mas kilala sa tawag na Ricky Lo, sa aktres na taga-Hollywood na si Anne Hathaway.

Ang interbyu ay idinaos sa ibang bansa at bahagi ng patalastas, pagtitinda, promosyon at anunsyo ng pelikulang “Les Mesirables” na isa sa mga pangunahing tauhan at persona si Anne.

Madalas kaysa hindi ay tinatawag ang proseso ng pakikipagpanayam sa mga dayuhang aktor at aktres sa imbitasyon ng prodyuser o kaya’y namamahagi ng produktong pelikula sa mga mamamahayag sa buong mundo na “junket.”

“Junket” dahil ito ay sa bisa ng paglalakbay sa ibang lugar ng isang peryodista, halimbawa, para makatagpo o makausap ang isang tao.

Sa konteksto ng peryodismong pampelikula sa Pilipinas, ang “junket” ay libreng pamasahe at akomodasyon sa isang inanyayahan para makapiling ang isang tao o grupo ng mga tao na may pakay.

Halimbawa, may paimbita ang Star Cinema o Regal Films o Viva Entertainment sa isang peryodistang pampelikula sa Cebu City dahil sa ipapalabas doon ang pelikula ng alinman sa mga ito, ang nag-imbita ang nagbabayad ng plete at pagtanggap sa mamamahayag para ikober ang okasyon at sa katuusan, makainterbyu ng mga taong may koneksyon sa pagdiriwang.

***

Sa kaso ni Ricky, mas malamang kaysa hindi, ay inanyayahan siya ng may pakana ng pagtatanghal ng “Les Mesirables” para ipamarali ang obra sa Pilipinas sa pamamagitan ng pakikipag-usap sa mga taong kaugnay ng pelikula, halimbawa’y sa mga artistang sina Hathaway at Amanda Seyfried na mga bida sa produktong kultural na ito.

At iyon na nga.

Naganap ang panayam ni Lo kay Anne at kontrobersyal ang naging resulta nito sa pamamaraan kung paano kinipil ng panahon, pagkakataon, tauhan, gawa’t gawi ng peryodismo sa isang multikultural na palaruan ng buhay at iba pang element na naglulunsad at nagbubunsod ng mga rekositos sa isang interbyu.

Iba’t iba ang reaksyon ng mga tao sa panayam ni Ricardo kay Hathaway.

May nagsasabing nasupalpal ang Pinoy na peryodista ng isang banyagang bituin.

May nagsasabi namang nakakaawa si Ricky sa mga binitiwang salita ni Anne.

May nagsasabi rin na mali ang pamamaraan ni Lo sa pagkokondak ng panayam.

Samantala, may mga umuunawa kay interviewer at meron din namang nagpapaliwanag kung bakit gano’n ang mga sagot ni Hathaway sa ating kababayan at sa aking kaso, sa ating kasamahan sa trabaho—na kailangang alam ng nagtatanong at binibitiwan din ang konteksto ng bawat tao dahil iba ang takbo ng utak ng mga taga-ibang bansa, iba ang kultura at iba pa.

***

Pero malawak at malalim na isyu ang kinahinatnan ng kabuuang interbyu ni Ricky kay Hathaway.

Sa unang tanong ni Ricky kung kumusta ang pagpapapayat ni Anne ng beynte singko libras at kung paano niya nabawi ito, ayaw itong sagutin ng premyadong Hollywood actress.

Sa isa pang tanong ni Lo kung nakaranas na si Hathaway ng pagdarahop, ayaw rin itong sagutin ng aktres.

Sa paghiling ni Ricky sa kung ano ang masasabi ni Anne kay Lea Salonga, sinabi ng puti na napag-usapan na ang tungkol kay Lea.

Sa pagwawakas ng tanungan, hiniling ni Lo ang imbitasyon ni Hathaway sa mga tagapanood ng TV coverage na ginagawa ni Ricky sa mga pagkakataong ‘yon.

Ang tugon ni Anne ay si Ricky na mismo ang mag-anyaya sa mga tagapanood dahil mas mahusay ito sa ganoong pamamaraan.

***

Sa lahat ng ito, ang masasabi lang ng kontrobersyal at nakakaingtrigang Fil-Briton filmmaker na si Jowee Morel, ang gumawa ng pinakahuling pelikula ni Pilar Pilapil na “Leona Calderon,” ay “Anne Hathaway is just a bitch.”

Paano raw niya hindi masasabing “bitch” o “mataray”—sa konteksto ng opinyon ni Jowee bilang may Kanluraning sensibilidad—samantalang puwede namang hindi maging sarkastiko si Hathaway?

“Kung ako ang direktor n’yang si Anne Hathaway, pagsasabihan ko ‘yan ora mismo pagkatapos ng interview,” pahayag ni Morel.

“Ang bait-bait nga ni Ricky, e, gagano’nin pa niya?” dagdag pa ni Jowee.

Para kay Jowee, na isa ring iniinterbyu ng mga reporter sa iba’t ibang panig ng mundo, madali lang namang maging kampante at mabait sa panahon ng pakikipagtalamitam sa press.

***

Sa kaalaman din ng marami, naranasan ko na bilang interviewer ang sabihan ng may pakana ng isang panayam sa artista o sinumang taga-showbiz kaugnay sa produkto o serbisyong ibinibenta na may takdang oras ang isang pagharap sa artista.

Hindi natin alam na baka bago humarap si Ricky kay Anne ay tinagubilinan siya na may limitasyon ang oras ng interbyu kaya kailangang diretsahin ng nagtatanong ang tinatanong nang wala nang palabok.

Gayunman, sinabi naman ni Lo na baka wala sa mood si Anne nang kanyang kapanayamin.

Sa katunayan, sa mga ipinapakita ni Ricky sa publiko sa kasalukuyan sa telebisyon at sa kanyang panulat, nauunawaan niya si Hathaway at bilang pagsasakongkreto ng kanyang isip at puso, hina-“hi” pa nga niya si Anne sa “Startalk” ng GMA Network.

O kung “bitch” si Anne, marami pang pagkakataon na maituwid niya ito.

Yayaman din lamang at ang itinuturing nating ka-Valentino o ka-Valentina ay ang madlang pipol, nakalipas man o heto na o sa isang taon o darating pa, Maligayang Araw ng mga Puso sa lahat.

Maligayang Araw ng mga Puso rin sa lahat ng mga bading at tomboy na ginagawa ring maligaya kahit paano ang kanilang Valentine’s Day.

Maligayang Araw ng mga Puso rin sa lahat ng mga manggagawa na may pusong gawin ang lahat ng mga trabaho para sa pang-araw-araw na buhay at sa katuusan, Maligayang Araw ng mga Puso rin sa mga namumuhunan o kapitalista na may pusong wagas, lalo na.

Maligayang Araw ng mga Puso rin kahit na paano sa mga may pusong bato na tumigas at nagkakalyo na sa pagmamahal kahit na hindi nasusuklian ang pagmamahal, kahit masakit ay sige pa rin.

Hindi tulad ni Marian Rivera na mahal din ni Dingdong Dantes bukod pa sa pagmamahal sa kanyang sarili at sa kanyang propesyon.

Aminado si Marian na simple lang ang kanyang kalifayahan pagdating ng Valentine.

“Para sa akin, isang pumpon ng mga bulaklak lang, maligaya na ako,” sambit ng aktres.

Kiyem kaya?

O kiyeme kaya?

***

Aber, tingnan nga natin.

Siyempre’y pinadalhan siya ng isang bouquet of flowers ni Dingdong at laking tuwa ng masipag na aktres na sa kasipagan ay nagkakasakit pero inaalagaan naman ni Dantes.

Sarap, di ba?

Kasi nga’y ang laki naman ng suweldo ng mga artista kaya naman kung magiging problema pa nila ang pag-ibig o pagmamahal—sa kawalan o pagkakaroon ng maraming sandali o oras ng isang nagmamahal—parang kalabisan na pero hindi dapat kainggitan dahil dapat alamin din ang mga proseso at konteksto ng kanilang abalahan at pagsisikap sa buhay.

***

Ang nakakaloka ay ang walang habas na paggasta ni KC Montero para sa kapakanan ng kanyang kasintahang si Rhian Ramos.

Ewan kung nagawa na ni KC ito kay Geneva Cruz nang sila pa ang magkatipan.

Alam ba ninyong umarkila pa si Montero ng isang limousine para sakyan nila ni Rhian papunta sa kung saanma sila pupunta.

Pero ayon sa peryodistang pampelikula na si Lhar Santiago, sa Pasig City ang tungo nina KC at Rhian pagkatapos ng hapunan noong Araw ng mga Puso.

Saan kaya sa Pasig City?

Sa Ortigas Center kaya o sa may Valle Verde?

O sa Victoria Court kaya o sa mga motel na pag-aari ni Antonio Cabangon-Chua?

Ma at pa.

Sa ibang salita, malay at paki.

***

Si Mark Herras naman, ayon sa saksing si Lhar pa rin.

Nagtiyaga na hindi pansinin si Ynna Asistio sa buong maghapon ng Valentine’s Day.

Siyempre’y nagtaka si Ynna dahil hindi naman gano’n ang karakter ni Mark dahil sa tuwi-tuwina’y nag-uusap sila kahit sa telepono man lang dahil hindi kumpleto ang kanilang araw kung hindi naririnig ang mga boses nila—live man o sa awdutibo ng cellphone.

Muntik nang magpalahaw sa iyak si Asistio dahil sa “pagkawala” ng isang araw ni Herras.

Ganyan din kaya nararamdaman noon ni Nadia Montenegro nang magkasintahan pa lang sila ng dating mayor ng Caloocan City na si Macario “Boy” Asistio?

Ganyan din kaya ang kasaysayang tinatahak ng anak?

Kaya ang ginawa ni Ynna ay umuwi na lang ng bahay na masama ang loob.

Wala ring sagot ang kanyang boyfriend sa mga missed call at text.

Pero nang dumating siya ng kanilang tahanan ay madilim ang kanyang dinatnan.

Parang kasingdilim ng kanyang puso ng mga sandaling ‘yon.

Binuksan niya ang pihitan ng pintuan at ang tumambad sa kanya ay pusikit na dilim.

Ni walang kandila samantalang nakapagbayad naman sila sa Meralco.

Walang kaginsa-ginsa ay bigla na lang nagliwanag at niyakap siya ni Mark.

Sus!

Parang nasa alapaap agad si Ynna kahit na nakatuntong siya sa sahig.

May nakalatag nang preparasyon—pinggan, kutsara’t tinidor, table napkin, mantel, baso, kopita at mga pagkain—sa mesa.

Pinahid ni Herras ang mga luha ng kaligayahan sa mga pisngi ng girlfriend at nagsimula silang kumain.

Corny ba?

Love ‘yan, intindihin!

Belated Happy Valentine.

Matagal nang ipinahahanap ng radio broadcaster, aktres at negosyanteng si Yvonne Benavidez, kilala rin sa tawag na Tita Mega C, si Maricel Soriano.

Bakit?

Kasi’y magkaklase sina Yvonne at Maricel sa elementarya sa St. Mary’s College sa Pasay City noong mga dekada otsenta.

Magkatabi sa silid-aralan sina Benavidez at Soriano at magkaibigang matalik ang dalawa kahit hanggang sa mga sandaling ito bagamat wala silang paraan para magkakontakan.

Ang huling pagkikita nina Tita Mega C at Marya ay noong mga unang taon ng milenyo o 2000 kung saan at kailan ay magkasosyo ang aktres at ang dating talent manager nitong si Manny Valera.

May restoran pa noon sina Maricel at Manny pero kapagdaka’y isinara na nila ito sa kung anumang kadahilanan.

Pagkatapos noon ay hindi nagkita sina Yvonne at Soriano.

***

Hanggang maging kontrobersyal kamakailan si Marya at si Benavidez naman ay nagsimulang pumalaot muli sa daga-dagatan ng showbiz kabilang ang komersyo ng pagtitinda at pagbebenta ng Vitamin C sa pamamagitan ng Mega C kung saan si Boy Abunda ang nakuha niyang product endorser.

Inasikaso ni Tita Mega C ang kanyang publisidad, Public Relations at advertising kaya naman ito ay showbiz na showbiz maliban pa sa kanyang pagiging aktres noong dekada ostenta sa pakikipagtambal kay Ricky Davao at kay Edu Manzano.

***

Atat na atat si Yvonne na makita si Soriano pagkatapos ng maraming taon dahil sa kanyang tahanan sa Ayala Alabang gagawin ang class reunion nila sa St. Mary’s College kung saan pupunta ang mga nagtapos sa elementarya at mataas na paaralan ng mga pagkakataong ‘yon.

Sinabihan pa ako ni Benavidez na hanapin si Maricel sa lahat ng sulok ng mundo kaya naman nag-text ako sa mga peryodistang pampelikulang maaaring may telephone number ng mahusay na aktres kabilang sina Obette Serrano, Danny Vibas, Dennis Adobas, Gorgy Rula, Erlinda Rapadas T. at marami pang iba.

Nag-text din ako sa seksing aktres na si Maria Isabel Lopez at sa direktor ng pelikulang si Armand Reyes.

Pero negatibo ang sagot niya.

Ayon kay Obette, sa Viva Entertainment gumagawa si Soriano ng proyekto kasama si Viva Ganda bilang ina ng bading na komedyante.

Nagbaka-sakaling si Hermie Go ang Supervising Producer ng pelikula kaya tinawagan ko siya pero hindi siya sumasagot sa aking

***

“Hindi bale,” sagot ni Yvonne.

Baka-sakali anya na sa ibang pagkakataon ay makita at masalamuha nila ang dati nilang kaklase.

Gusto ni Tita Mega C na makausap si Maricel para mapayuhan sa pinagdaraanan nitong problema kabilang ang mga kaso laban sa mga katulong, ang pag-alis sa taping ng isang soap opera sa ABS-CBN kasama si Gerald Anderson at sa umano’y aberya ng paggawa ng obra kasama si Vice.

“Madali lang ‘yan,” ayon kay Benavidez.

“Makakatulong ang spirituality sa aming pag-uusap,” dagdag pa ni Tita Mega C.

***

Natuloy naman kamakailan ang pagtitipun-tipon muli ng mga nagtapos sa St. Mary’s College-Pasay City.

Kahit wala si Maricel ay ginawa nilang masaya at kapaki-pakinabang ang okasyon.

Dumating ang peryodistang pangnegosyo ng Philippine Daily Inquirer na si Margie Quimpo-Espino, ang kapatid ng peryodistang pampelikulang si Tonee Coraza na si Jane Coraza, ang kandidato sa pagkakonsehal ng Nagcarlan, Laguna na si Amie Malabag at marami pang iba na celebrity rin sa kani-kanilang sariling pamamaraan.

“Miss na namin si Maricel kahit sa elementary lang siya namin nakaklase. We wish her luck sa kanyang piangdadaanan,” pahayag ni Jane.

Lahat sila ay nagdarasal na malalagpasan ni Marya ang mga hilahil ng buhay.

Sana naman anila ay sa susunod, makasama na nila si Soriano para lalo pang kumpleto ang diwa ng pagsasama-sama pagkatapos ng pormal na edukasyon sa buhay.

Panahon na naman ng mga awards.

Para sa pelikula at telebisyon, anihan na naman ng mga parangal para sa mahuhusay—ayon sa panlasa ng mga pumipili—kaya aligaga na naman ang showbiz sa puntong ito.

Una nang naggawad ng parangal ang USTv Awards ng University of Santo Tomas at Gandingan ng UP Los Baños.

Sumunod naman ang Golden Screen TV Awards ng Entertainment Press Society, Inc. o Enpress at pagkatapos ay agad na sinundan ng Gawad Tanglaw o ang Gawad Tagapuring mga Akademisyan sa Aninong Gumagalaw.

Hindi pa tayo nalingat ay naghatag naman ng mga parangal ang Star Awards for Movies ng Philippine Movie Press Club sa ika-29 na taon nito.

Hindi pa nga nangangalahati ang taon ay sangrekwa na ang mga nagbabahagi ng awards.

Magbibigay rin ang PMPC ng Star Awards for TV at Music.

Meron ding Famas, Gawad Urian ng Manunuri ng Pelikulang Pilipino, YCC o Young Critics Circle, Luna Awards ng Film Academy of the Philippines, Pasado o Pampelikulang Samahan ng mga Dalubguro.

Ang Enpress ay may Golden Screen Movie Awards din.

May Catholic Mass Media Awards pa gayundin ang Cultural Center of the Philippines.

Hindi rin pumapayag ang Maria Clara Awards na maetsa-puwera kahit na panahon pa ito ni Mahoma at binuhay lang na manag-uli ng ilang dating kasapi ng mas malawak na Famas na mula sa Maria Clara Awards ang mga panuntunan at namamalakad nito.

May mga umuusbong pang organisasyon sa mga lalawigan na nagbibigay ng mga karangalan sa TV at pelikula.

Sangkatutak, di ba?

***

May silbi pa ba ang awards?

Oo at hindi.

Oo dahil ipinamamarali ng mga award-giving body na may mahuhusay sa hanay ng mga tagalikha ng telebisyon at obrang pampelikula.

Pamantayan din ito ng mga tao para sukatin ang impluwensiya ng kanilang napapanood.

Bilang konsyumer o mamimili, may karapatan ang bawat isa na turulin at makita ang kahulugan at kahalagahan ng isang panoorin bilang produkto—kung ito ay nakakatulong sa pag-angat ng buhay sa maraming aspeto dahil ang telebisyon at pelikula ay hindi lang pag-aaliw, ang mga ito ay kadluan din ng edukasyon at impormasyon.

Naglalabas ng pera ang isang manonood para lang makasaksi ng isang pelikula at kahit libre ang panonood ng TV sa free TV, may bayad ang pagbili ng TV set at may kaukulang presyo ang bawat anunsyo na katumbas din ng ibinabayad ng isang tagatangkilik sa takilya.

Kailangang maging sulit ang karanasan ng manonood sa harap ng puting katsa o iskrin.

***

Sa dinami-dami ng mga award-giving bodies, may katuturan pa ba ang mga ito?

Marahil, sa paglikha at paghulma ng mga pamantayan—solido man o malabnaw—ng mga namimigay ng awards, may kahit konting mahahapuhaw ang isang manonood sa mabuting tunguhin ng pagsasapraktika ng kritisismo para sa mga elemento ng pelikula at telebisyon.

Gayunman, para sa amin, imbes na awards ay bakit hindi ang pakikipaglaban para sa tamang suweldo at pagkita ng pera sa showbiz, sa pelikula at telebisyon, ang dapat munang asikasuhin ng mga grupo.

Ang daming hindi nasusuwelduhan nang tama sa showbiz—sa hanay ng mga artista at manggagawang produksyon—na kahit hindi nagrereklamo nang pormal ang mga ito ay nagtatanong din naman sa kanilang kaloob-looban ng isip at diwa.

Ang mamahal na ng presyo ng mga bilihin at apektado na rin ang mga taga-showbiz dito pero wala pang hakbang na pangkalahatan para maisulong ang ganap na pagbabago sa kaayusan ng paggawa kabilang ang sa showbiz.

***

Hindi naman inaalis ang mga awards dahil nagpapamalas ito ng insentibo sa mga tagalikha ng mga obra pero mas higit na kailangan ang sapat na kita para mas masagana at mas matwid ang buhay, ang mga bagay na itinuturo ng Panginoong Diyos at ng Bibliya.

Kaya lang ay talamak na ang kawalang katarungan sa pagpapasuweldo sa showbiz at kung maaaksyunan ito ay mas magiging mas kapaki-pakinabang ang paggagawad ng mga karangalan.

Ruben Nepales, Janet Susan Rodriguez-Nepales, Babyruth Villarama at Chuck Gutierrez

Kung pamahiin o metapisika ang panukat na ang pagbuhos ng ulan ay pagbaha ng suwerte, ang malakas na buhos ng ihi ng langit noong Biyernes, ika-16 ng Hulyo, 2013 ay palatandaan ng buwenas sa taunang pagdiriwang ng Cinemalaya Independent Film Festival, ang tinaguriang Philippine Independent Film Festival.

Ilang minuto bago magbukas ang ikasiyam na Cinamalaya ay pinakawalan ng langit ang masaganang ulan na nagdulot ng baha sa maraming lugar sa Kamaynilaan.

Pero hindi napigilan ng unos ang kasabikan ng mga manonood na makibahagi sa pag-aabrelata ng palatuntunan ng hapong ‘yon.

Kahit basang-basa sa ulan, humugos pa rin sila sa Tanghalang Nicanor Abelardo o Main Theater o sa lobby nito ng Cultural Center of the Philippines para saksihan ang makasaysayang programa ng pestibal at pagkatapos ay panoorin ang opening film na “Jazz in Love,” ang documentary piece ni Babyruth Villarama.

Humahangos na pumasok sa bulwagan ng Little Theater si Mel Chionglo, ang Monitoring Head ng Cinemalaya at ang kanyang Amerikana at pantalon ay basang-basa pero dahil tunay siyang alagad ng sining, tahimik lang siya sa dagok ng kalikasan at nagtuloy sa may isang sulok ng lugar at nagsimulang tumawag sa mga may kaugnayan sa kanyang trabaho.

Sumunod kay Mel si Joel Lamangan na suki na ng Cinemalaya.

Kahit walang lahok si Joel sa taong ito sa paligsahan, closing film naman ang kanyang “Burgos” sa ika-3 ng Agosto, 2013.

Iniba na ang iskedyul ng closing film at hindi na pagkatapos ng gabi ng parangal na gaganapin sa ika-4 ng Agosto.

***

Maaga pa’y nasa unahan na ng audience ang beteranang peryodistang pampelikulang si Alice Vergara na matagal ang inaabangan ang pagbubukas ng 2013 Cinemalaya.

Walang pakialam si Alice kung hanapan man siya ng kanyang mga lathalain tungkol sa showbiz dahil bastat siya ay nakikiisa sa mga sosyalang panshowbiz, katumbas na rin ito para sa kanya ng pagsusulat.

Maaga rin ang Binibining Pilipinas-Universe 1981 na si Maria Isabel Lopez.

Si Chanel Latorre, ang tuklas na bituin ng kontrobersyal at nakakaintrigang Fil-Briton filmmaker na si Jowee Morel, ay nakaupo na nang prente sa isang tabi at nananabik na sa pagpapalabas ng kanyang dalawang pelikula sa okasyong ito, ang “Babagwa The Spider’s Lair” ni Jason Paul Laxamana at “The Diplomat Hotel” ni Christopher Ad. Castillo.

Nasa oras na rin si Laurice Guillen, ang Festival Director at nakaplakda na sa anumang kaganapan gayundin ang Tagapangulo ng Cinemalaya na si Nestor Jardin, ang dating Artistic Director ng CCP.

Halos kumpleto na rin ang lahat ng mga kasaling filmmaker sa lahat ng kategorya ng timpalak, sa mga kategoryang Directors Showcase, New Breed at Short Film.

Sa pagtawag sa kanila, ang natandaan lang naming wala ay si Jeffrey Jeturian, ang direktor ng “Ekstra” ni Vilma Santos ng pagtutulungang Cinemalaya at Quantum Films ni Atty. Joji Alonso.

Pero kinatawan naman si Jeffrey ni Zig Dulay, ang mandudulang pampelikula ng “Ekstra” at kalahok din sa Short Film category para sa obrang “Missing.”

***

Sa pakikipagtalamitam namin sa loob at labas ng CCP, nakita namin si Ellen Ongkeko-Marfil, ang direktora ng “Boses” nina Cherry Pie Picache at Coke Bolipata.

“Successful naman ang showing ng ‘Boses’ sa Riverside Studios. Ang ganda ng turnout. Maganda ang marketing ng project,” pahayag ni Ellen na nakapuwesto sa sulok ng Independent Filmmakers Cooperative o IFC.

May komersyal ding pagtatanghal ang “Boses” sa mga SM Cinemas kaya tuwang-tuwa si Ongkeko-Marfil sa kinahihinatnan ng kanyang proyektong kasama rin sa Cinemalaya noong 2008.

“It has a mission,” sabi ni Ellen.

Dahil kahit ang tagal-tagal na ng pelikula ay ngayon lang ito pinag-aaksayahan ng panahon ng maraming sosyo-sibikong organisasyon.

Matiyaga talaga si Ongkeko-Marfil at siya mismo ang nagtitinda ng kanyang pelikula noon pa man at nagbunga na ang kanyang pagsisikap dahil siya na mismo ang tinatawagan ng mga booker at mga asosasyon na nais ipalabas ang kanyang obra.

Abala si Ellen sa pag-aasikaso ng mga opisyo ng IFC sa Cinemalaya at katulong niya si Pauline Javier, ang dating right-hand woman ni Jim Libiran, ang maestro ng mga pelikulang “Tribu” at “Happyland.”

Nakay Ongkeko-Marfil na si Pauline habang wala pang ginagawa si Jim na abala naman sa pagkokonsepto ng mga proyekto at paggawa ng mga palabas-telebisyon.

***

Magkasabay na dumating sina Christopher Ad. Castillo at Mon Confiado na ang guwapu-guwapo at machung-macho pa rin kaya lihim na lihim na humahanga sa kanya ang bloke ng kabaklaan.

Ayon kay Christopher, alay niya sa kanyang namayapang amang si Celso Ad. Castillo ang kanyang pelikulang “The Diplomat Hotel.”

Si Gretchen Barretto ang bida sa pelikula at ayon kay Chris, pinili niya ang aktres dahil naniniwala siya sa kakayahan nito at hindi dahil ito ay mahal sa buhay ni Antonio Conjuangco, mas kilala sa tawag na Tony Boy Cojuangco.

Hindi nagpapapapel si Castillo kundi ayon sa kanya’y kailangang bigyan ng pagkakataon si Gretchen na patunayan na kaya niyang magdala ng isang matinding pelikula.

“Gretchen snubbed initially the script of ‘The Diplomat Hotel’ I sent her. She didn’t even bother to read the script. But a friend told her to give time to reading the script.

“The moment she read the script, she said yes to the project,” kuwento ni Ad. Castillo.

Magkano naman ang ibinayad ng produksyon kay Barretto samantalang malaking bituin ito na may malaki ring paghingi ng talent fee.

Pero dahil kilala ngang mababa ang puhunan ng bawat proyekto ng Cinemalaya, mababa rin kaya o pumayag kayang tumanggap si Greta ng hindi pangkaraniwang suweldo sa pelikula?

“No comment muna,” sabi ni Chris.

Pagkuwan ay umakyat na sa itaas si Chris at si Mon.

***

Nang umakyat na rin kami ni Jowee sa lobby ng Main Theater, tinatawag na ang mga pangalan ng mga konektado sa pestibal.

Tapos, bigla na lang bumulaga sa may pinto ang isang mukhang Tsinang nakapormal na kasuotan at may alampay na Kanluranin ang disenyo.

Nang magdaan siya sa may tapat namin ni Morel, wala iba siya kundi si Maggie Lee, ang sikat na sikat at matinik na film critic mula sa Variety Magazine.

Nanggaling din sa Hollywood Reporter si Maggie pero noong isang taon ay lumipat siya sa Variety na matindi ring magasin.

Nagkakilala kami ni Lee sa 15^th Puchon International Fantastic Film Festival sa Bucheon City, South Korea noong 2011 at madalas ay magkausap kami sa Facebook at sa email.

Kaya hindi ko napigilang tawagin siya.

Lumingon naman si Maggie, ngumiti at pagkuwan ay lumapit sa amin kahit huli na siya sa presentasyon ng pagbubukas ng ika-9 na Cinemalaya.

Hindi ko naman alam noong una na siya pala ay hurado o pinuno ng inampalan ngayong taong ito kaya natawag ko pa siya.

Disin sana’y hinayaan ko na lang siyang pumunta sa may unahan ng palatuntunan.

Nanggaling pa sa Manila Hotel si Maggie at naipit siya ng trapiko at malakas na buhos ng ulan kaya halos magtatatapos na ang programa nang siya ay makarating.

Nahuli rin si Carlitos Siguion-Reyna sa pagdating dahil sa baha at trapiko.

Ang hindi nakarating nang lubusan ay si Maryo J. de los Reyes na hurado rin.

***

Bilib na bilib ang peryodistang pampelikula si Jude Bautista kay Nestor sa pagkuha kay Maggie bilang hurado.

“Matagal ko nang nababasa si Maggie Lee at ang galing niya,” sabi ni Jardin nang papunta kami sa Alabang Town Center sa Alabang, Muntinlupa City para sa pagbubukas naman doon ng 2013 Cinemalaya.

Nadagdagan na naman ang mga komersyal na sinehan na pinagtatanghalan ng mga pelikula ng Cinemalaya dahil kung noong mga nakaraang taon ay sa Trinoma at Greenbelt lang nakapagtatanghal ng mga kasali sa pista ng pelikulang Pilipino, ngayon ay may ATC na.

Matinding magsulat si Maggie kaya kilala siyang kritiko sa buong mundo.

Sa pag-uusap nina Jowee at Lee noong Sabado ng tanghali, napag-alaman ni Morel na sa Oxford University nagtapos ng pag-aaral ang Chinese critic.

***

Pinasalubungan naman ng masigabong palakpakan ang opening film na tungkol sa pag-iibigan ng dalawang lalaki, isang Filipinong nars at isang militar na German.

Ayon kay Babyruth, matagal na niyang proyekto ang “Jazz in Love” pero marami rin siyang inihandang trabaho sa tulong ng Goethe Institute kaya lang ang karamihan ay may problema—may kaso na ayaw magpakuha sa kamera ang isang karakter at may mahirap kausap kaya naman nagpasalamat ang lady director na pumayag si Ernesto “Jazz” Tigaldao, Jr. at si Theo Rutkowski na makunan sila sa video.

Bagamat ang wakas ng kuwento ng pag-iibigan nina Jazz at Theo ay paghihiwalay, umaasa pa rin ang madlang pipol sa masayang pagtatagpo at pagsasamang muli ng dalawang bida.

Hindi pa rin alam ni Villarama kung ano ang kahihinatnan ng istorya nina Tigaldo at Rutkowski pero may susunod pang kabanata ang kanyang pelikula.

Handog ito ni Babyruth sa lahat ng mga umiibig kabilang ang kabaklaan na anya’y hindi pa lubusang tinatanggap ng lipunang Filipino.

Maganda ang pagtanggap ng mga manonood sa “Jazz in Love” at sa lahat ng mga obra ngayong Cinemalayang ito.

Sa katunayan, sold out ang mga tiket saanmang pinagpapalabasan ng “Ekstra” nina Vilma at Jeturian.

Wala nang maibigay na tiket si Atty. Alonso, may bayad man o wala dahil wala na talagang natitirang tiket.

Sold out din ang “Porno” nina Rosanna Roces, Angel Aquino, Carlo Aquino at Yul Servo sa direksyon ni Adolf Alix, Jr.

Ayon kay Jardin, sila na mismo ang nagtanggal ng pagtatanghal ng “Porno” sa mga komersyal na sinehan tulad ng Greenbelt, Trinoma at AT dahil sa may kasunduan ang Cinemalaya at ang Movie and Television Review and Classification Board.

Ito ay dahil napakasensitibo at napakamapangahas ng likhang-sining ni Adolf dahil sa pagpapakita ng mga maseselang tagpo ng sekswaklidad.

Nagkasundo kasi ang Cinemalaya at ang MTRCB na may self-censorship at self-regulation ang mga pelikulang may delikadong tema at presentasyon kaya bilang pagsunod sa kasunduan, kahit si Alix, Jr. ay nagpakalat ng mensaheng hindi ipapalabas sa mga regular na sinehan ang kanyang trabaho kundi sa CCP lang.

***

Sa ATC naman, may musikal na bilang ang isang mananayaw na nagbukas ng 2013 Cinemalaya roon.

Bago kami umalis ay sinabi ni Ching Danseco, kababayan naming taga-Lopez, Quezon na siya ang nagpinta ng metikulosong kolor sa katawan ng dancer kung saan ang mga kulay ay dilaw, pula at bughaw na halaw sa mga komposisyon ng simbolong balanghay ng Cinemalaya.

Nasabi rin ni Ching na ang dami-daming ekstra sa gala ng “Ekstra” noong Linggo.

“Sobra ng showbizzzzzzzzzzzzzzzzzz” ang paglalarawan ni Danseco sa kaganapan dahil nga ang halos lahat ng mga mamamayan ng daigdig ng pelikula, telebisyon, tanghalan, multimedia at musika ay presente sa gala premiere ng pelikula ni Santos.

Pero Ching, showbiz naman tayong lahat at walang masama ro’n sa aking pakahulugan ng salitang ito.

Dahil ang showbiz ay buhay at ang buhay ay showbiz.

Sandaling pakikiisa ng aktres na si Cristine Reyes sa protesta kontra pork barrel nitong Biyernes, Setyembre 20. (Judy Taguiwalo)

Tanghali sa Balara kanto C5 Road sa Quezon City ang puwesto ng mga kawani, manininda at ilang guro ng Unibersidad ng Pilipinas-Diliman para sa linggu-linggong protesta kontra pork barrel tuwing Biyernes. Nakiisa hindi lamang ang aktres na si Cristine Reyes, kundi pati ang tricycle drivers sa pag-iingay laban sa pork barrel.

Sa hapon, ang mga iskolar ng bayan naman sa pangunguna ng Student Regent Krista Melgarejo at mga kasapi ng STAND UP ang nag-noise barrage sa Philcoa pagkatapos magmartsa mula AS Steps.

Ilan sa mga artistang nakilahok sa mga pagkilos laban sa pork barrel (paikot, mula kaliwa: Dr. Bienvenido Lumbera, Mae Paner, Chikoy Pura ng The Jerks, Monique Wilson, at sina Lolita Carbon, Cookie Chua at Bayang Barrios)

Sa paglulunsad ng ikalawang Million People March laban sa imoral na ugat ng pork barrel sa Ayala Avenue sa Makati City ay minsan pang idiniin ang pagbubuo ng Artista Laban sa Korapsyon o Aksyon at minsan pa rin, ang utak nito na siyang nagpahayag sa balana tungkol dito ng hapong ‘yon ay ang isa sa mga artista ng bayan na si Dr. Bienvenido Lumbera, Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan o sa wikang Ingles ay National Artist for Literature.

Hindi lang sina Nora Aunor, Dingdong Dantes, Amalia Fuentes, Vicente Salumbides, Christopher de Leon, Aiza Seguerra, Ryzza Mae Dizon, Tom Rodriguez, Chanel Latorre, Kim Chiu, Ritz Azul, Vilma Santos, Judy Ann Santos at marami pang iba ang mga artista ng bayan, sina Ginoong Bienvenido rin, mga popular man o hindi.

Bahagi ang mga artista ng panitik ng talastasan.

At maituturing na ang panitikan ay showbiz din dahil ang karamihan sa mga sangay ng literatura ay pagtatanghal o palabas din tulad rin ng musika, pagpinta, paglilok, teatro, sining biswal, telebisyon, pelikula, arkitektura at sayaw.

Kaya sino nga ba ang kailangang maging kasapi ng Aksyon kundi ang mga pintor, manlililok, aktor at aktres at iba pang artesano, mananayaw, arkitek at mga manunulat, direktor at iba pang may kinalaman sa sining na siyang pinamumugaran at tinitirhan ng isang artista.

Kaya sa mga bilang na musikal sa ikalawang MPM ay pagpapatunay na nakikialam hanggang ngayon ang mga artista sa mga problema ng bayan at kung paano sila makakatulong na malutas ang mga suliraning ito.

***

Nasa entablado at sa paligid nito noong Biyernes sa Ayala sina Lolita Carbon ng dating grupong Asin, Cookie Chua ng dating samahang pangmusikang Color It Red at Bayang Barrios na simula noon—maliban sa kanyang mga kompositor, tambol mayor, tagasaliw na mga bokalista at iba pa niyang musikero—hanggang ngayon ay nagsosolo.

Ngayon ay tatluhan na kung ituring sina Lolita, Bayang at Cookie at tinagurian na silang Tres Marias.

Nasa tanghalan din sina Monique Wilson, Jograd de la Torre, Jim Libiran, Dino Manrique, ang The Jerks, Coritha, Frannie Zamora, Mae Paner na kilala rin sa tawag na Juana Change at marami pang ibang banda, mang-aawit, dramatista, komedyante at iba pang mga taga-showbiz.

Ewan lang kung ang mga nabanggit ay kasapi na ng Aksyon pero kung hindi pa ay hindi pa naman huli ang lahat at kahit kailan ay hindi mahuhuli ang pakikipaglaban para sa kalayaan, katarungan, kapayapaan ng isang artista.

Kung titingnang mabuti—dahil hindi pa kami lubusang oryentasyunado tungkol sa Aksyon—ang Aksyon ay isa ring alternatibong pangkat na tulad rin ng Concerned Artists of the Philippines.

Hindi nga ba’t si Bien Lumbera ay miyembro kapwa ng Aksyon at CAP?

***

Karagdagan ngayon sa mga artistang nakikialam sa mga isyu at usapin ng lipunan sina Monique, Lolita, Cookie, Bayang, Coritha at iba pang nasa Ayala pero wala o hindi namin nakita sa unang Million People March sa Luneta noong ika-26 ng Agosto, 2013.

Ipinagkakapuri naming idagdag ang mga ito sa presensiya ng mga bituing sina Mae, Jograd, Jim, Dino, Edu Manzano, Bianca Gonzales, Mylene Dizon, Gloria Diaz, Cesar M. Evangelista, Noel Trinidad, Leo Martinez, Jun Urbano, Mariel Rodriguez, Robin Padilla, Rommel Padilla, Rafael Centenera, Perry Dizon, Jess Evardone at marami pang iba.

Gaano man kataas o kababa o kagitna ang kanilang kamalayan sa pakikisangkot sa sosyo-pulitikal na mga diskurso ay mga mamamayan din sila at artista na pinaiiral ang responsibilidad na kanilang kaakibat sa pagiging isang tao sa lipunan.

Kung may matayog o malawak nang pamantayan na ginagamit sa isang nakikialam na nilalang at hindi man lang sila umabot sa unang baytang ang panukat na ito, may ibang mga araw pa na maaaring tumaas o lumagpas pa sa higit na inaasahan ang pakikibaka nila laban sa mali para itama.

***

Kung si Wilson nga, mula nang siya ay maging bahagi ng Repertory Philippines na madalas bansagan na kolonyal at pamburgis ang mga produksyon hanggang matuklasan siya para sa pelikula at telebisyon, inilunsad ng Viva Entertainment at pagkuwan ay nakuha bilang Kim sa West End na presentasyon ng “Miss Saigon” hanggang sa siya ay magtayo ng sarili niyang kumpanya ng aliw, ang New Voice Company na siyang nagprodyus ng “Vagina Monologues,” nagbanyuhay na sa kanyang mga pananaw ang aktres.

Militante na siya at naitanim na niya sa kanyang puso at isip ang pakikilangkap sa proseso ng pagbabago na magsisimula sa ibaba.

Ngayon ay mas mapuwersa na ang tinig ni Monique laban sa mga mapang-aping sistema at ang mga komplikadong sangay nito.

Ang mga ito ang kinakalag na tensyon at tunggalian ni Wilson upang sa kanyang ambag bilang babae, tomboy, tao, aktres, anak, kaibigan, kapitalista, kalaro, katrabaho, kaupisina, kasosyo, kabagang at iba pang papel sa tunay na buhay ay makapagpaliwanag at makapagpalaya siya ng utak at puso sa mga nalilito, nagugulumihanan, nakikibahagi sa pang-aapi at iba pang sangandaan para mas gumanda ang buhay sa Pilipinas.

Maaaring kahit makamtan ang paraiso ng buhay ay panaka-nakang darating ang mga impiyerno ng pakikisalamuha sa mga tao, bagay at institusyon kabilang ang mga nakikita at hindi nakikita pero ang mga kuntil-butil na maihahandog ni Wilson ay maging sapat na lunas sa mga pasakit.

***

Bukod kay Monique ay maidaragdag din sa mga artista ng bayan ngayon sina Darryl Shy, Pakyaw Duo—ang dalawahang tinig ng mga komedyante at novelty singer na dating barkada ni Manny Pacquiao at ang iba pang mga progresibong grupo ng mga mang-aawit at makata na tumula noon ng mga berso ng paglaban sa matiwaling paggastos sa Priority Development Assistance Fund O PDAF sa EDSA Shrine sa panahong ang protesta ay kasabay ng kaarawan ng diktador na si Ferdinand E. Marcos.

Kung sinuman ang nagpundo ng malawakang pagkilos na ‘yon ay maaaring wala nang pakialam o walang alam ang mga tulad namin nina Darryl at Pakyaw Duo pero ang tunay na diwa ng paglahok sa mga kapwa binubusabos na Pinoy ay nasa aming puso at isip.

Madali naman sigurong makahalata ni Shy kung siya ay ginagamit lang o minamanipula ng mga naghaharing-uring nagkukunwaring kasama ng mga inaapi.

Napakakomplikado ng lipunang ito kaya naman hindi madali ang maghusga o magnilay kung sino at aling mga dambuhalang puwersang kaaway ng kabutihan ang nanggagamit para sa kanilang pansariling kapakanan.

Gayunman, nasa EDSA Shrine din si Juana Change at papalag at papalag si Mae kung siya ay nakapunang ginagamit siya ng mga tampalasan o kaya naman ay makapagsasabi sa kanyang ipinapain lang siya.

***

Ang iba pang hindi tipikal na mga tagapag-aliw—bukod ay Wilson—sa panahon ng pagtutol ng sambayanan sa pork barrel sa Luneta at sa Mendiola noong paggunita sa deklarasyon ni Marcos ng Martial Law, ika-21 ng Setyembre, 2013 ay ang mga obrerong mandudula at mga kabataang nagmula sa hanay ng mga naghihikahos at naisatinig nila ang kanilang mga problema kakambal ng mga hilahil ng lipunan sa pamamagitan ng musikang rap at sayaw ng makabagong anyo ng pagtutol.

At bagamat hiwalay ang kilos-protestang sinalihan ni Cristine Reyes laban sa pork barrel ay hindi maikakatwang may diwa rin ang seksing aktres ng paglaban sa katiwalian dahil siya man bilang manggagawa ay naaapektuhan.

Sumama nga si Cristine isang araw ng Biyernes sa Lunsod ng Quezon sa ilang progresibong sektor ng mga manggagawa, tinder at tinder at humawak siya ng bandila ng pakikibaka.

Narereklamo na rin si Judy Ann sa pandarambong ng mga mambabatas sa buwis na kanyang ibinabayad at ayon sa kanya, nalalagay pa sila sa alanganin, kinakasuhan ng pag-iwas sa pagbabayad ng buwis gayong tumutupad naman sila sa mga batas.

Ayon kay Santos, pagod, puyat, pawis, dugo, oras at talento ang mga puhunan ng isang artistang tulad niya para kumita ng pera at makapagbayad ng buwis pero ninanakaw lang pala ng kanyang mga pulitikong ibinoto ng bayan na ang dalawa ay kasama pa sa kinasuhan.

Hindi man nagbanggit ni Juday ng mga pangalan, malinaw pa sa sikat ng araw na kasama pa niya sa trabaho ang dalawang senador na bibistahan—sina Ramon “Bong” Revilla, Jr. at Jinggoy Estrada.

Nagiging makabayan man o hindi ang mga taga-showbiz ngayon, ang mahalaga ay nakikikintal sila sa mga nagaganap sa kanilang paligid at inaaring ang mundo ng aliw ay mundo rin ng mamamayan.